ریاست پوهنځی زبان و ادبیات

د ژبو او ادبیاتو پوهنځی ته یوه لنډه تاریخي کتنه

د ژبو او ادبیاتو پوهنځی په پیل کې د ښوونکو د روزنې د اکاډمۍ له پوهنځیو څخه یو و. کله چې په ۱۳۶۱ هـ.ش کال کې د ښوونکو د روزنې اکاډمۍ خپل نوم د کابل پیداګوژۍ انستیتوت ته واړاوه، دغه پوهنځی د ژبو او ادبیاتو د دیپارتمنتونو تر نوم لاندې فعالیت کاوه او په ۱۳۶۴ هـ.ش کال کې د پوهنځی درجې ته لوړ شو.

په ۱۳۷۴ هـ.ش کال کې، په ښوونځیو کې د عربي ژبې د ښوونکو د اړتیا له امله، د عربي ژبې دیپارتمنت په دې پوهنځی کې تاسیس شو. د استادانو او د پوهنځی د رهبرۍ د هڅو او کوښښونو په پایله کې، او د پوهنځی د انکشافي پلان له مخې، په ۱۳۹۳ هـ.ش کال کې د ترکي ژبې دیپارتمنت تدریسي چارې د ادبیاتو پوهنځی په چوکاټ کې عملاً پیل شوې. له نېکه مرغه، شل تنه ترکي محصلین د ترکي ژبې د دیپارتمنت د لومړۍ دورې محصلین شول.

په ۱۳۸۱ هـ.ش کال کې، کله چې د کابل پیداګوژۍ انستیتوت د کابل تعلیم و تربیې پوهنتون په نوم ونومول شو، د ژبو او ادبیاتو پوهنځی د دې پوهنتون له فعالو پوهنځیو څخه و. دا مهال دغه پوهنځی شپږ دیپارتمنتونه لري: پښتو، دري، روسي، عربي، انګلیسي او ترکي. دغه پوهنځی د مرکز او ولایتونو په کچه د لیسو، ښوونځیو او د ښوونکو د روزنې مؤسسو لپاره مسلکي او باخبره ښوونکي روزي.

اوس مهال په دې پوهنځی کې ۵۰ تنه استادان د ۱۸۳۳ تنو محصلینو، د ښځینه محصلینو په ګډون، لپاره د مخکې له خدمت، د خدمت پر مهال (داخل خدمت) او ماښامنۍ پروګرامونو کې تدریس کوي.

د ژبو او ادبیاتو پوهنځی په خپل انکشافي پلان کې د عربي ژبې د ماستري پروګرام ایجاد په پام کې نیولی و. د عربي ژبې د ماستري پروګرام بشپړ شوی او د محصلینو د جذب لپاره چمتو دی.

د دې پوهنځی ټول استادان د ماستري او دوکتورا تحصیلي سویې لري. له ۵۰ استادانو څخه ۸ تنه د دوکتورا سند لري او ۳ تنه د دوکتورا د زده‌کړو لپاره بهرنیو هېوادونو ته لېږل شوي دي. تمه ده چې په نږدې راتلونکي کې، د محترم تحصیلات عالي وزارت او هغو مؤسسو په همکارۍ چې د تعلیم او تربیې په برخه کې له موږ سره د همکارۍ تفاهم‌لیکونه لري، د دې پوهنځی ټول استادان وتلي دوکتوران شي.

د ژبو او ادبیاتو پوهنځی د کابل تعلیم و تربیې پوهنتون، هغه مهال چې د کابل پیداګوژۍ انستیتوت په نوم یادېده، یوازې د انګلیسي ژبې په برخه کې د داخل خدمت پروګرام له لارې د ماستري کچې مسلکي ښوونکي ټولنې ته وړاندې کړي دي. اوس مهال د انګلیسي، دري، پښتو او عربي ژبو په برخو کې د کابل تعلیم و تربیې پوهنتون د اړوندو دیپارتمنتونو د استادانو په همکارۍ، د ماستري پروګرامونه د مرکز او ولایتونو د استادانو لپاره په ډېر لوړ کیفیت سره روان دي.

لیدلوری

د ژبو او ادبیاتو پوهنځی د کابل د تعلیم و تربیې پوهنتون له مهمو او بنسټیزو پوهنځیو څخه دی او د ښوونکو د روزنې په برخه کې په ملي کچه ځانګړی ځای لري. دغه پوهنځی د اسلامي عقایدو او ارزښتونو پر بنسټ، او د نړیوالو ظرفیتونو په ګټې اخیستنې سره، په ملي کچه د پښتو، دري، انګلیسي، روسي، عربي او ترکي ژبو او ادبیاتو په برخو کې د معاصرو تدریسي میتودونو او فعالې زده‌کړې له لارې مسلکي او متعهد ښوونکي روزي.

د ژبو او ادبیاتو پوهنځی لیدلوری د معاصرو تدریسي زمینو برابرول دي، څو د ملي او نړیوالو اړتیاوو په نظر کې نیولو سره، د نوو علمي او عملي پوهې او مهارتونو د ودې فرصتونه رامنځته کړي او د افغانستان اوسنیو او راتلونکو اړتیاوو ته مناسب ځواب ووایي.

رسالت

د ژبو او ادبیاتو پوهنځی د لوړو زده‌کړو په برخه کې د تعلیم او تربیې د یوه مسلکي پوهنځی او بریالي الګو په توګه، د باکیفیته ښوونې، څېړنې او تعلیمي ټکنالوژۍ په برخو کې فعالیت کوي. د دې پوهنځی اساسي رسالت د پښتو، دري، انګلیسي، عربي، ترکي او روسي ژبو او ادبیاتو د مسلکي او متخصص ښوونکو روزنه ده، څو د اسلام د سپېڅلي دین د لارښوونو او بنسټیزو ملي ارزښتونو پر بنسټ، او د بااستعداده، پوه، مسلکي، شایسته او متدین استادانو او کارکوونکو په مټ، د هېواد د تعلیم او تربیې علمي او مسلکي اړتیاوې پوره کړي.

دغه پوهنځی د لوړ علمي ظرفیت لرونکو مسلکي ښوونکو د روزنې له لارې هڅه کوي، څو د افغانستان د تعلیم او تربیې په برخه کې د هېواد د لا زیات عزت، پرمختګ او بریا سبب وګرځي. سربېره پر دې، د خپل علمي پراختیا او ودې لپاره، د نورو هېوادونو له پوهنتونونو سره رغنده تعامل او همکاري د خپلو بنسټیزو پروګرامونو په سر کې ځای پر ځای کړې ده.

موخې

د ژبو او ادبیاتو پوهنځی هیله لري چې ټولنې ته د انګلیسي، دري، پښتو، عربي، ترکي او روسي ژبو او ادبیاتو په برخو کې مسلکي استادان، ښوونکي، او فعال او نوښتګر رهبران وروزي او وړاندې کړي. دغه روزل شوي کادرونه به د تدریس، څېړنې، ژبنیو، ادبي، فرهنګي او لیکنيزو مهارتونو ترڅنګ، پیاوړې پیداګوژیکي وړتیاوې، مسلکي تعهد، صداقت او امانتداري ولري او له هر ډول ژبني، قومي، ملي، نژادي، جنسي، مذهبي او عقیدوي تبعیض پرته به خپلې دندې ترسره کړي.

همدارنګه، پوهنځی غواړي یو منظم او د ملي او نړیوالو معیارونو سره سم عیار شوی علمي بنسټ وي، څو د ټولنې اړتیاوو ته، چې هغه د مسلکي، متخصص، باایمان او د لوړو انساني ارزښتونو ته وفادارو ښوونکو روزنه ده، ځواب ووايي. دغه پوهنځی هڅه کوي داسې مناسب علمي چاپېریال برابر کړي چې استادان او محصلین وکولای شي په ملي او نړیواله کچه د خپلې پوهې او مسلک له پلوه سیالي وکړي.

د کابل د تعلیم و تربیې پوهنتون د ژبو او ادبیاتو پوهنځی غواړي تر ۱۴۰۲ هـ.ش کال تر پایه لاندې مشخصې موخې عملي کړي:

۱. د مسلکي ښوونکو روزنه، تر څو د دولتي او خصوصي ښوونځیو اړتیاوې د انګلیسي، روسي، ترکي، عربي او ملي ژبو (پښتو او دري) په برخو کې د لیسانس او ماستري په کچو پوره کړي.

۲. د هغو ښوونکو د تحصیلي کچې لوړول چې دولسم یا څوارلسم ټولګی یې بشپړ کړی او دا مهال په ښوونځیو کې تدریس کوي.

۳. د استادانو د علمي کچې لوړول تر ماستري او دوکتورا پورې، چې دا بهیر دا مهال هم روان دی.

وړتیاوې او کاري ساحې د دې پوهنځی فارغان کولای شي په ښوونځیو کې په مسلکي او اغېزمن ډول تدریس وکړي.

د ښوونکو د روزنې په مؤسسو (عالي او نیمه عالي) کې د تدریس وړتیا لري.

کولای شي په بېلابېلو دولتي او غیر دولتي ادارو کې د ژباړن په توګه دنده ترسره کړي.

د څېړنیزو او ژباړنیزو فعالیتونو وړتیا لري.

د ژبو او ادبیاتو پوهنځی علمي فعالیتونه او لاسته راوړنې

د کابل د تعلیم و تربیې پوهنتون او ولایتي پوهنتونونو د استادانو د علمي ترفیع دوسیو بشپړول او تعقیبول.
د نصابونو او د محصلینو د نمرو ثبت په HEMIS سیسټم کې.
د عربي ژبې د ماستري د نصاب ترتیب او د منظورۍ بهیر بشپړول.
د ورځنیو او ماښامنۍ درسي تقسیم اوقاتو ترتیب.
د ۱۴۰۱ هـ.ش کال د خزان سمستر د امتحاناتو د تقسیم اوقات ترتیب.
د پوهنځی د نه‌ګونو کمېټو بیا تجدید.
د نوو مقرر شوو او انفکاک شوو استادانو د دوسیو تعقیبول (دري، پښتو او انګلیسي).
د شپږو دیپارتمنتونو د محصلینو له خوا د مقالې لوستلو پروګرامونو تنظیم.
د محصلینو د علمي مجلې د بنسټ اېښودنې مقدماتي چارې.
د علمي مقالو او کنفرانسونو د اسنادو تعقیبول او ارزونه د تحقیق کمېټې له لارې.
د ماستري د امتحاني پوښتنو د جوړولو لپاره د استادانو معرفي کول ملي امتحاني کمېټې ته.
د ستراتیژیک، علمي، عملي او تطبیقي پلانونو ترتیب او تجدید.
د دیپارتمنتونو د نصابونو ارزونه (انګلیسي او عربي).
د مشاعرو د ادبي پروګرامونو تنظیم د دیپارتمنتونو په کچه.
د ادبي محفلونو دایرول د دیپارتمنتونو په سطحه.
د یو شمېر مضمونونو د درسي مفرداتو تجدید.
د فارغو محصلینو لپاره د دري او انګلیسي ژبو ترانسکریپټونو ترتیب او توزیع.
د محصلینو د دیپلومونو د توزیع چارې.
د ادبیاتو د بېلابېلو صنفونو د پایلو لنډیز ترتیب او تنظیم.
د محصلینو د منوګراف لپاره د عنوانونو او لارښود استادانو ټاکنه.
د منوګراف د لیکلو د وخت‌بندۍ فورمونو ترتیب.
د الکترونیکي زده‌کړو کمېټې له لارې له استادانو سره په HEMIS کې د نمرو د درج همکاري.
د سرچینو مرکز، کتابتون او د ژبو لابراتوارونو ایجاد.
د نوو شامل شوو محصلینو لپاره د پېژندنې (Orientation) پروګرامونو تنظیم.
د نصابونو نهایي کول د کلستر له لارې.
د عایداتي پروګرامونو لپاره د پروپوزلونو ترتیب.
د پښتو، دري او انګلیسي د ماستري پروګرامونو بریالی تطبیق.
د پوهنتون په کچه د ادبي، فرهنګي او مشاعرې پروګرامونو تنظیم.
د استادانو لپاره د انګلیسي ژبې د سویې تثبیت ازموینې اخیستل د کورسونو د ایجاد په موخه.
د محصلینو لپاره د ترانسکریپټونو پر وخت توزیع.
په لکچر نوټونو کې بیاکتنه او نوښت.
د محصلینو لپاره د تألیفي درسي کتابونو چاپ او نشر.
د پوهنځی او شپږو دیپارتمنتونو د کتلاګ ترتیب.
د محصل‌محوره تعلیمي سیستم پیاوړتیا.
د OBE او SCL پروګرامونو ترویج د پوهنځی په کچه.
د استادانو له لوري د افتخاري علمي کنفرانسونو وړاندې کول.

د واټس‌اپ له لارې د محصلینو له استازو سره د اړیکو ټینګښت

د راتلونکي پلان

د تدریسي او علمي اسنادو لپاره د معلوماتي بانک (Database) ایجاد.
د تدریسي اسنادو منظم فایل کول او آرشیف جوړول.
د 1405 هـ.ش کال لپاره د کلني کاري پلان ترتیب.
د ادبي محفلونو او علمي پروګرامونو تنظیم.
د ورځنیو چارو منظم پرمخ بیول.
د عربي ژبې د ماستري پروګرام ایجاد.
د ښوونکو لپاره د میتودولوژۍ (Methodology) پروګرام ایجاد.
د شپږو دیپارتمنتونو لپاره د کتابتونونو تاسیس.
د شپږو دیپارتمنتونو د نصابونو تجدید د ټولنې د اړتیاوو سره سم.
د ژبو او ادبیاتو پوهنځی د شپږو دیپارتمنتونو د استادانو لپاره د انګلیسي ژبې د کورسونو ایجاد.
د تدریسي پروګرامونو د پراختیا او نوي کولو په موخه له مؤسسو او سفارتونو سره د اړیکو ټینګښت.
د شپږو دیپارتمنتونو لپاره د ژبو د لابراتوارونو بشپړ تجهیز.
د اړینو وسایلو سره سمبال د میتودیک خونې ایجاد.
د شپږو دیپارتمنتونو د استادانو له خوا د مایکرو ټیچینګ (Micro Teaching) درسونو ترتیب او وړاندې کول.
د افغان اېکس (Afghan Ex) پروګرام ته د استادانو معرفي کول.
د شپږو دیپارتمنتونو د چپترونو او درسي مفرداتو تجدید.
د درسي مفرداتو بیاکتنه د معاصر وخت او د کار بازار د اړتیاوو له مخې.
د پوهنځی د لا ښه ودې او پراختیا لپاره له نړیوالو پوهنتونونو سره د قراردادونو او تفاهم‌لیکونو د لاسلیک هڅې.
د درسي سمسترونو او امتحاناتو د تقسیم اوقاتو ترتیب.