دیپارتمنت زبان و ادبیات عربی
معرفی مختصر دیپارتمنت زبان و ادبیات عربی
دیپارتمنت عربی یکی از دیپارتمنت های پوهنحی زبان و ادبیات پوهنتون تعلیم و تربیه است و در زیر چتر پوهنتون تعلیم و تربیه كابل فعالیت می‌کند، اين ديپارتمنت مکلف به رعایت اصول و دساتیر پوهنحی بوده و تابع برنامه، قوانین و مقررات پوهنحی و پوهنتون تعلیم و تربیه كابل می‌باشد، برای پیشبرد هر چه بهتر امور مربوطه اش، دارای پلان استراتیژیک بوده، طبق آن، امور اکادیمیک خود را تنظیم می‌نماید.
دیپارتمنت عربی در سال 1374 در چوكات پوهنحی زبان و ادبیات انستيتوت پيداگوژي كابل ایجاد گردیده و اكنون این دیپارتمنت با موجودیت 9 تن از استادان با درجه های تحصیلی داكتر، ماستر و رتبه هاى علمى پوهنيار تا پوهاند، در سه تایم ( قبل از ظهر، بعد ازظهر وشبانه) مصروف تدریس و تحقیق می‌باشد.
دیپارتمنت عربى به هدف تربيه استادان و معلمان مسلكى با معيارهاى علمى پيداگوژيكى، عملى و نظرى مطابق با قانون تحصیلات عالی افغانستان در بخش زبان و ادبیات عربی برنامه‌های تدریسی خویش را به سطح لیسانس در بخش‌های روزانه و شبانه تنظيم نموده است.
دیپارتمنت عربی تا اکنون صدها محصل را به صفت معلمان مسلکی تقدیم جامعه کرده است که عده‌ی بیشتر این فارغان در کادرهای علمی موسسات تحصیلات عالی، دارالمعلمین‌ها و مکاتب مرکز و ولایات کشور مصروف خدمت اند.
ديپارتمنت عربى مسؤوليت خود می‌داند تا استادان و معلمان مسلكى و متعهد را در رشته زبان و ادبيات عربى، به عنوان آينده سازان اين مرزو بوم تقديم جامعه نمايد. برنامه هاى پذيرفته شده‌ى اكادميكى را در سطح ملى و بين المللى درجهت تربيه استادان و معلمان مسلكى پيش‌كش نموده، جهت ارتقاى ظرفيت‌هاى علمى از لحاظ كمى و كيفى خود با پوهنتون ها و مراكز ملى و بين المللى، با در نظر داشت اين ارزش‌ها ارتباط برقرار نمايد:
- التزام به احکام و معتقدات اسلامی در روشنایی قرآن و سنت از طریق علوم عربی
- انتقال فرهنگ و آداب اصیل اسلامی ازطریق علوم عربی برای محصلان
- نهادینه سازی اخلاق و فرهنگ اسلامی توسط علوم عربی در محصلان و جامعه اسلامی خود
- اخوت و همدیگر پذیری میان افراد جامعه، طبق اصل اخوت اسلامی از طريق علوم عربی
- گسترش مهارت‌های تحقیق و فنون تحقیق در قلمرو علوم زبان و ادب عربی
- توجه ویژه در امر کیفیت آموزشی در سیستم کریدیت با بهره گیری از روش های نوین و تکنالوژی معاصر
گسترش دانش علمی و مهارت های مسلکی برای استادان و محصلان
اهداف عمده دیپارتمنت عربی
هدف عمومی :
هدف از این رشته تحصیلی تربیت متخصصان و معلمان مسلکی در عرصه زبان و ادبیات عربی می‌باشد که توانایی رفع نیازمندی‌های نهادهای متعدد کشور به ویژه معلمان را در سطح بالا داشته باشند.
اهداف اختصاصی :
- تربيت كادرهاي علمی و متخصص زبان و ادبیات عربی؛
- تربیت معلمان و مدرسان مسلکی زبان و ادبیات عربی؛
- تقویت و ارتقای برنامه لیسانس در دیپارتمنت عربی؛
- سهم‌گیری در تکامل تخصصات دیگری که در شگوفایی جامعه افغانی نقش دارد؛
- همکاری‌های علمی‌ـ‌اکادمیک میان پوهنتون تعلیم و تربیه و پوهنتون‌های دیگر کشور در مجال تخصص پیشنهاد شده و از طریق تحقیقات مشترک؛
- تثبيت و غنی‌سازی مفاهیم علمی از طریق تحقیقات، آثار علمی و متون عربی که در رشد و ارتقای معرفت تيوري و تطبیقی با اسلوب علمی انجام می‌یابد.
ساحۀ موثریت
تحصیل‌کنندگان در این مقطع درسی قادر می‌گردند که:
- در مؤسسات تحصیلات عالی دولتی و خصوصی خدمت نمایند؛
- در مؤسسات تعلیمی دولتی و خصوصی و مراکز علمی در مجال مضامین عربی و علوم اسلامی خدمت ارايه نمایند؛
- در مراکز تحقیقاتی، اکادمی علوم، سفارت‌های ممالک عربی، نمایندگی‌های کشور در ممالک عربی ایفای وظیفه نمایند؛
- در رفع نیازهای ادارات و نهادهای دولتی و خصوصی همکاری کنند؛
- در مؤسسات رسانه‌ای و خبری در بخش ترجمه زبان عربی ( زبان‌های ملی به عربی و بالعکس) خدمات ارايه نمایند؛
- در ایجاد روابط نهادهای دولتی و خصوصی در عرصه تحقیق، فرهنگ، تجارت و اجتماع خدمات ارايه نمایند؛
- در بازخوانی میراث فرهنگی گذشته و تقدیم آن با اسلوب عصری و کاربردی کنونی مفید واقع گردند؛
- در تثيبت و تحکیم جریان زبان‌شناسی، ادبی و نقدی در افغانستان و ممالک عربی نقش ایفا نمایند؛
- در رشد روحیه‌ي گفتگو، مناقشه، مشارکت‌های علمی و تحقیقی در کنفرانس‌ها، میزگردها و سمینارهای ملی و بین المللی مفید واقع گردند؛
نیازسنجی
علاوه بر این، رسالت و ماموریت پوهنتون‌ها پاسخ به نیازها، انتظارات و خواسته‌های جامعه، خصوصا محصلان می باشد. ارتقای کیفیت در تحصیلات عالی و بهبود جریان های آموزشی در پوهنتون های کشور جهت نیل به اهداف مهم است. هدف و مرام تدریس مضامین عربی توجیه به سمت مثبت گرایی فکر ، راه یابی به فهم دقیق و صحیح ساختار فرهنگ اسلامی و دیدگاه های جامعه به سوی اعتدال و میانه روی، همچنان راه یابی به حل مشکلات در زبان ملی و رسمی کشور است. زيرا همه‌ی مضامین علوم دینی و اکثریت لغات و اصطلاحات در زبان پشتو و دری مربوط به دانش زبان عربی می‌باشد. با توجه به نكات ذكر شده و دلايل زير اهميت تدريس و آموزش زبان عربی بيشتر برجسته می‌گردد. و بر حسب نیازسنجی‌های انجام یافته با توزیع پرسشنامه‌ها برای محصلان، گفتگو با استادان، مسؤولین معارف و برخی مکاتب، دیدار از دار المعلمین‌ها و مسؤولین و محصلان رشته‌ی زبان عربی، ملاقات‌ها با برخی از ریاست‌های وزارت خارجه و ادارات دیگر، چکیده آن را به شرح ذیل می‌نگاریم:
کسب دانش و آگاهی از زبان عربی برای دانش‌اندوزان کشوری چون افغانستان یک امر بسیار مبرهن و بدهی است. افغانستان بیشتر از 99 فیصد مردم آن پیرو دین اسلام می باشند. بیشتر از 18 فیصد نصاب معارف این کشور را مضامین دینی تشکیل میدهد. علاوه بر این، فرهنگ، تمدن و زبان این سرزمین آن‌چنان با زبان عربی آمیخته‌است که به هیچ صورت نمیتوان آن را از هم جدا کرد. چنان‌چه اهمیت دین مقدس اسلام را در زندگی عملی این مردم نمیتوان نادیده گرفت. دین دوستی و استقلال طلبی در رگ و پوست مردم این مرز و بوم نهفته است آن‌گونه که تاریخ گواه است نظام‌هايی که دین مدارانه عمل نموده به اعتقادات و ارزشهای اسلامی ارج نهاده اند از ثبات و پایداری خاصی بر خوردار بوده اند، زیرا اسلام تنها بخش عبادی افراد را تأمین نمی کند بلکه اسلام نظام کامل و همه جانبه است که تمام ابعاد و عرصه های حیات بشری را در بر می گیرد از سیاسی و اقتصادی گرفته تا اخلاقی و اجتماعی همه و همه ابعاد زنده گی را این دین رهنمود است، بناءً به هیچ صورت نمیتوان دین مقدس اسلام را بدون فهم صحیح زبان و ادب عربی دریافت نمود. از این رهگذر، اهمیت و ارزش پرداختن به زبان عربی و فراگیری درجات تحصیلی بالاتر در این رشته واضح‌تر می‌گردد و قشر تحصیل کرده این مرز وبوم به وسیله‌ی زبان عربی از آموزه‌های سعادت بخش دین مبین اسلام بهره وافر می‌گیرند و در تربیت نسل آینده کشور نقش ارزنده‌ای ایفا می نمایند.
جهان در دهه‌های اخیر تحولات شگرفی را در خود تجربه کرده است. جهان اسلام و سرزمین عرب نیز در این تحولات بزرگ شامل است. تعلیم و آگاهی از زبان عربی نیز علاوه از بعد دینی آن، یکی از نیازهای کنونی در عرصه سیاست نیز می‌باشد. تربیت کادرهای متخصص در زبان عربی، می‌تواند اطلاعات، شناخت و دسترسی به معارف جهان عرب را برای ما آسان‌تر و مفیدتر بسازد. اهمیت آگاهی و اطلاع از کشورهای عربی که در تعاملات با افغانستان از منظرهای متعدد، نیاز می‌باشد، بر هیچ کس پوشیده نیست؛ ما با کشورهای عربی مشارکت‌های دینی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی داریم که آموختن زبان عربی را در مراحل پیشرفته‌ی آن ضروی می‌نماید.
بسیاری از فارغان دوره لیسانس از پوهنتون تعلیم و تربیه، پوهنتون کابل، پوهنتون‌های ولایات و مدارس دینی برای تحصیل در دوره ما فوق لیسانس علاقه وافر دارند، و برای رفع این نیازمندی و علاقه این اقدام می‌تواند دروازه‌ی علم و دانش را به روی این قشر بگشاید.
مطابق نتایج نظرسنجی فوق، برنامه کنونی می‌تواند تا اندازه‌ای در تکافوی نیازمندی‌های جامعه کنونی مفید واقع گردد.
چارت تشکلاتی
