برگزاری کنفرانس علمی "انکشاف و توسعه در پرتو مدیریت منابع آبی" به پیشواز افتتاح بند کمال خان در پوهنتون تعلیم و تربیۀ شهید استاد ربانی ۳۰ حوت ۱۳۹۹

پوهنتون تعلیم و تربیه به عنوان پوهنتون مادر در بخش تعلیم و تربیۀ جایگاه ویژه یی در تربیۀ معلم، تربیت مدرس، تربیۀمدیران آموزشی و تحقیقات تعلیمی و تربیتی و پژوهشهای رشتوی در علوم طبیعی و اجتماعی در نظام تحصیلات عالی و جامعه نقش قابل ملاحظه یی دارد.

استادان و محصلان این پوهنتون، تلاش میورزند تا تحولات جدیدفکری را از طریق مطالعات و پژوهشهای نظری و عملی در موضوعاتی که ضروری و مهم میپندارند راه اندازی نمایند. این امر تحرک قابل توجهی را در داخل پوهنتون به وجود آورده که جریان تحصیلی را هر روز پرمایه ترگرداند و با موضوعات نو درآمیزد.

بند کمال خان یکی از موضوعاتیست که اخیراً در سطح رهبری دولت مطرح گردید و اهمیت آن در حدی بود که سال جدید تحصیلی با شعار " آب ما آبروی ماست یا زموږ اوبه زموږ آبرو ده" آغاز مییابد. این موضوع از سوی رهبری و کادر علمی این پوهنتون با استقبال قابل توجی مواجه گردید. استادان در دیپارتمنتهای مختلف و به صورت اخص در صنوف با محصلان به گفتمانهای علمی به شور و مشوره و تبادل نظر مشغول گشتند. سر انجام بنابر اهمیت موضوع آماده گی نشان دادند تا در پهلوی مبادلات فکری با استفاده از تجارت گذشته دست به تحقیق و مقاله نویسی بزنند.

رهبری پوهنتون از این تحرک علمی احساس مسرت دارد و در سلسلۀ سایر فعالیتها روز 30 حوت 1399 را به پیشواز افتتاح بند کمال خان اختصاص به کنفرانس علمی اختصاص داد زیر عنوان " توسعه و انکشاف در پرتو مدیریت آبی ". در این کنفرانس رهبری و استادان پوهنتون تعلیم و تربیه به صورت حضوری و جناب محترم معین علمی وزارت محترم تحصیلات عالی و رهبری محترم برخی از پوهنتونها ازطریق برنامۀ زوم به صورت انلاین حضور داشتند.

هدف کنفرانس

هدف عمده و اساسی این کنفرانس؛ شناسایی برخی از ظرفیتهای منابع آبی افغانستان، مدیریت آن و نقش این منابع در توسعه و انکشاف تشکیل میداد.

کنفرانس با تلاوت آیاتی چند از کلام و الله مجید آغاز گردید. متعاقبا با سخنرانی محترم پوهنوال لیلما شریفی یما، رییس این پوهنتون رسما گشایش یافت. در قستی از سخنرانی محترم رییس پوهنتون چنین تذکر یافته بود: " افغانستان از نظر موقعیت جغرافیای نسبت به تمامی کشورهای جهان متفاوت‌تر است چه افغانستان، یک کشور کوهستانی محاط به خشکه است؛ ولی از نظر منابع؛ چه منابع زیر زمینی و چه هم منابع سر زمینی یکی از کشور های قوی و پر قدرت جهان است. اگر منابع مختلفۀ آن اعم معادن، انرژی، آبهای زیر زمینی و سر زمینی آن، مدیریت شود به یقین که به یکی از ثروتمند ترین کشور های جهان مبدل خواهد شد کشوری که دگر نه تنها محتاج به کمک دگران نباشد بلکه کشور مولدی خواهد شد که تاثیر گذار بر اقتصاد جهان و منطقه شود."

متعاقب صحبت افتتاحیه، جلالتماب محترم پوهنمل عبدالتواب بالاکرزی معین علمی وزارت تحصیلات عالی از طریق زوم کنفرانس پیرامون موضوع ایراد سخن نمودند. جناب معین علمی در بخشی از سخنان شان بیان داشتند: از برگزاری این کنفرانس توسط پوهنتون تعلیم و تربیه شهید استاد ربانی اظهار سپاس و قدردانی مینمایم، خصوصا از تلاش های رهبری پوهنتون در امر برگزاری این کنفرانس و مشارکت گسترده اساتید این پوهنتون در تهیه و تدوین مقالات علمی و کنفرانس حاضر.

وی با اشاره به حضور شان در جلسه شورای علمی پوهنتون که هفته گذشته انجام شده بود بار دیگر یاد اور شدند که نسبت به اهمیت تعلیم و اموزش نیروی های مسلکی در کشور، پوهنتون تعلیم و تربیه شهید استاد ربانی جایگاه ویژه یی در امر تربیت کادرهای متخصص از منظر اموزش و پرورش دارد، گفت امیدوریم که در قسمت انکشافت میتودهای تدریس تجربیات خود را با دیگر پوهنتون ها نیز انتقال داده و در قسمت مسلکی سازی میتودهای تدریس نقش مهم خویش را ایفا دارند.

ایشان افزودند: در بخش تولید علم و دانش نقش پوهنتون ها مهم است که در این میان پوهنتون تعلیم و تربیه شهید استاد ربانی نقش مهم و اساسی دارد. مقالات دریافتی و تحقیقات انجام شده از این پوهنتون نشان می دهد که سهم قابل ملاحظه یی در این میان متعلق به پوهنتون تعلیم و تربیه است.

وی با اشاره به اینکه در بخش مدیریت منابع آبی هنوز تحقیقات زیادی صورت نگرفته است گفت:مطابق نتایج بدست امده از یک تحقیق علمی در سال 2002 میزان کلی حجم منابع ابی افغانستان 75 میلیون متر مکعب است که 57 میلیون متر معکب اب های جاری و 18 میلیون متر معکب را اب های تحت الارضی تشکیل می دهد. تغییرات اقلیم و گذشت زمان باعث شده است که هنوز ما نتوانیم مقدار ابهای تقریبی را سنجش کنیم و لازم است تحقیقات صورت بگیرد

در بخش عرضه خدمات علمی و اکادمیک نیز جلسه امروز و شریک سازی آن با سایر محققین و مراکز علمی از دستاوردهای دیگر پوهتنون تعلیم و تربیه است و مقالات تهیه شده نشان از این موضوع دارد . در رابطه با موضوع کنفرانس بند کمال خان دو کمیته ایجاد شد که یکی در سطح پوهنتون ها بود و دیگر در سطح وزارت که پوهنتون تعلیم و تربیه شهید استاد ربانی اولین پوهنتونی بود که اعضای کادر علمی ان مقالات علمی خود را شریک ساختند و در هر دو کمیته حضور پر رنگی داشتند. "

در این کنفرانس به تعداد(6) مقالۀ علمی- تحقیقی توسط استادان این پوهنتون هریک محترم محترم پوهندوی واثق حسینی ، داکتر سید علی اقبال، محترم پوهندوی فریده سمیع امانزاد، محترم پوهنمل ضیا ءالحق امیری و پوهنیار احمد ذهین کامور، پوهنیار سید جاوید حمیدی تحت عناوین زیر ارایه گردید:

1. بررسی ابعاد و مزیت محیط زیستی بند کمال خان برای افغانستان؛

2. ارزیابی اثرات اجتماعی و اقتصادی احداث بند کمال خان در ولایت نیمروز؛

3. بررسی جایگاه ژیوپولیتیکی و ژیواکونومیکی بند کمال خان برای افغانستان؛

4. نگاهِ تاریخی به تنش هیدروپلتیک ایران و افغانستان؛

5. بررسی تاثیرات حوزه دريای آمو بالای فعاليت های اقتصادی کشور

6. نیمروز میراث دار واقعی مدنیت سیستان

نتایج متوقعه

هدف عمده و اساسی این کنفرانس؛ شناسایی برخی از ظرفیتهای منابع آبی افغانستان، مدیریت آن و نقش این منابع در توسعه و انکشاف تشکیل میداد. طوری که مشاهده گردید استادان طی کنفرانسهای خویش هر کدام به صورت جداگانه هم روی اهمیت اقتصادی، اجتماعی بند کمال خان و هم روی برخی از سایر منابع آبی افغانستان نتایج تحقیقات و مطالعات شان را بیان داشتند. در اخیر، پرسشها و پاسخهای مرتبط به موضوع مطرح گردید و پیشنهاد گردید که هر چند پوهنحی هایدرو لیک و مدیریت منابع آبی در پوهنتون محترم پولی تخنیک وجود دارد و از سه سال به اینطرف دو برنامۀ ماستری نیز در همین بخش آغاز به فعالیت نموده اند؛ اما بازهم کفایت نمیکند به خاطراینکه مدیریت منابع آبی اعم از آبهای باران، مهار آبهای سیل، آبهای بد رفت و... در کشور به صورت دقیق و همه جانبه و به صورت علمی و اکادمیک صورت بگیرد و نیروی بشری قابل ملاحظه یی آموزش ببینند، بنابران اعضای کادر علمی پوهنتون تعلیم و تربیه پیشنهادنمودند تا دیپارتمنت فارغ ده مدیریت منابع آبی در پوهنتونهای مختلف از جمله پوهنتون تعلیم و تربیه ایجاد شود تا با تربیۀ کادرهای متخصص و مسلکی از آبهای افغانستان، مدیریت خوبتر صورت بگیرد واز آن استفاده سالمتر توأم با صرفه جویی به عمل آید.

محفل با دعاییۀ خیر و فلاح مردم افغانستان و مدیریت منابع آبی کشور پایان پذیرفت.