دیپارتمنت مشاوره

معرفی دیپارتمنت مشاوره 

دیپارتمنت مشاوره در سال ۱۳۹۳ به‌عنوان یکی از بخش‌های اساسی پوهنځی روان‌شناسی پوهنتون تعلیم و تربیه رسماً ایجاد گردید. این

دیپارتمنت با هدف پاسخ‌گویی به نیازهای روزافزون جامعه در زمینه‌های مشاوره تحصیلی، شغلی، خانواده‌گی و بالخصوص سلامت روان آغاز به فعالیت نمود.

در حال حاضر، این دیپارتمنت دارای (۱۷۸) محصل در مقطع لیسانس می‌باشد و تحت نظر استادان ورزیده در راستای تربیت مشاوران متخصص و متعهد فعالیت می‌نماید. برنامه‌های آموزشی و تحقیقی این دیپارتمنت بر اساس استانداردهای علمی و اکادمیک تدوین گردیده و تلاش می‌شود تا فارغان آن بتوانند در عرصه‌های گوناگون زنده‌گی فردی و اجتماعی نقش مؤثر ایفا نمایند.

 موضوعات برنامه معرفی دیپارتمنت مشاوره

تاریخچه دیپارتمنت مشاوره پوهنځی روان‌شناسی پوهنتون تعلیم و تربیه کابل:

در سال 1393 دیپارتمنت روان‌شناسی رسماً از پوهنځی تعلیمات مسلکی مستقل شد و با تشکیل دو دیپارتمنت مشاوره و روان‌شناسی عمومی به پوهنځی روان‌شناسی ارتقا یافت. در دیپارتمنت مشاوره، چهار استاد دارای سویه‏های مختلف علمی ماستر و لیسانس مشغول تدریس هستند. تعداد محصلان این دیپارتمنت در سال ۱۴۰۴ به ۱۷۴ تن محصل رسیده است.

اولین آمر دیپارتمنت مشاوره پوهندوی عایشه محسنی بود، بعدا پوهنیار سید حسین سجاد بعد پوهنیار فاروق استانکزی بعد پوهنیار سید بدرالدین نصرت و از سال ۱۳۰۳ تا حال پوهنیار محمد جلال بارز آمر دیپارتمنت مشاوره پوهنتون تعلیم و تربیه کابل میباشد.

شهرت استادان دیپارتمنت مشاوره

این دیپارتمنت با داشتن چهار استاد برحال تلاش کرده تا کورس­های خویش را به طور اکمل و احسن پیش ببرد. جدول ذیل شهرت تمام استادان برحال این دیپارتمنت را به نمایش گذاشته است.

جدول شهرت تمام استادان دیپارتمنت مشاوره

شماره

نام

نام پدر

تخلص

درجه تحصیل

رتبه علمی

ملاحظات

1

سید بدرالدین

سید سراج الدین

نصرت

ماستر

پوهنیار

ریس پوهنځی

2

محمد جلال

محمد امان

بارز

ماستر

پوهنیار

آمر دیپارتمنت

3

اجمل

فواد

هاشمی

لیسانس

نامزد پوهنیار

استاد

۴

عبدالمنان

حسین داد

حقیار

ماستر

پوهنیار

استاد

اهمیت و ضرورت رشته مشاوره

۱. پاسخ به نیاز گسترده سلامت روان در جامعه

. پیشگیری به‌جای درمان پرهزینه

. حمایت از نظام آموزشی و تحصیلی

توان‌بخشی و حمایت از گروه‌های آسیب‌پذیر

. تقویت سرمایه اجتماعی و روابط انسانی

پاسخ‌گویی به نیاز  روزافزون خدمات مشاوره‌ای نوین

موجودیت رشته مشاوره در کشورهای منطقه و جهان:

به شکل نمونه رشته مشاوره در پوهنتون های ذیل در مقطع لیسانس، ماستری و  دکترا تدریس میگردد:

  1. پوهنتون استانبول/  Istanbul University پوهنځی تعلیم و تربیه/ Faculty of Education
  2. . پوهنتون تورنتو/  University of Torontoپوهنځی مؤسسه مطالعات علوم تربیتی انتاریو
  3. پوهنتون تهران/ University of Tehran
    پوهنځی روان‌شناسی و علوم تربیتی/  Faculty of Psychology and Education
    ut.ac.ir
  4. پوهنتون کالیفرنیا، سانتا باربارا/  University of California, Santa Barbaraپوهنځی تعلیم و تربیه/  Gevirtz Graduate School of Education  education.ucsb.edu
  5. پوهنتون کالیفرنیا، ریورساید/  University of California, Riverside پوهنځی روان‌شناسی Department of Psychology/
    psych.ucr.edu
  6. . پوهنتون کالیفرنیا، برکلی  University of California, Berkeley/ پوهنځی روان‌شناسی/  Department of Psychology
    psychology.berkeley.edu
  7. پوهنتون میشیگان  University of Michigan/ پوهنځی علوم تربیه خانواده مارسال/  Marsal Family School of Education
    marsal.umich.edu

زمینه کاری فارغان دیپارتمنت مشاوره

فارغان دیپارتمنت مشاوره با دارا بودن دانش علمی، مهارت‌های حرفه‌ای و رویکردهای درمانی، می‌توانند در زمینه‌های متنوع و اثرگذار به فعالیت بپردازند و نقش کلیدی در ارتقای سلامت روانی، پیشگیری از آسیب‌ها، و توانمندسازی افراد و جوامع داشته باشند.

حوزه‌های کاری رشته مشاوره:

۱. مشاوره فردی و گروهی

  • ارائه خدمات مشاوره روانشناختی فردی و گروهی برای حل مشکلات هیجانی، رفتاری و اجتماعی.
  • مدیریت اضطراب، افسردگی، خشم، بی‌انگیزگی و اختلالات سازگاری با رویکردهای درمانی کوتاه‌مدت( CBT، SFBT، ACT.).

۲. مشاوره تحصیلی و هدایت حرفه‌ای

۳. مشاوره در مکتب و زیرشاخه‌های آن

  • مشاوره روانی-تحصیلی
  •  مشاوره رفتاری و اصلاح رفتار
  • مشاوره هیجانی و اجتماعی
  • مشاوره پیشگیری:
  • ۴. کار با کودکان و نوجوانان آسیب‌پذیر

۵. پیشگیری و مداخلات بحران

  • برنامه‌های پیشگیری از آسیب‌های روانی-اجتماعی و بحران‌های فردی و گروهی.
  • ارائه حمایت روانی و مشاوره در شرایط اضطراری، بلایای طبیعی و بحران‌های اجتماعی.

۶. کار در مراکز مشاوره و کلینیک‌ها

  • فعالیت در کلینیک‌های روان‌شناسی، مراکز مشاوره حرفه‌ای و نهادهای حمایتی.
  • شناسایی، ارزیابی و درمان اختلالات روانی و رفتاری خفیف تا متوسط.

۷. مشاوره خانواده و والدین

۸. فعالیت در نهادهای دولتی و غیردولتی

  • همکاری با وزارت معارف، نهادهای اجتماعی و مراکز حمایتی در طراحی برنامه‌های روانی-اجتماعی.
  • مشارکت در پروژه‌های ملی و بین‌المللی پیشگیری و مداخلات بحران.

۹. تحقیق و آموزش

  • تحقیق و تحقیق در حوزه‌های مشاوره و روان‌شناسی بالینی.
  • آموزش مهارت‌های مشاوره به محصلان، معلمان و مربیان.

۱۱. مشاوره آنلاین و استفاده از فناوری

  • ارائه خدمات مشاوره آنلاین، جلسات ویدیویی و ابزارهای دیجیتال روانشناختی.
  • استفاده از اپلیکیشن‌ها و نرم‌افزارهای حمایتی برای پیگیری مراجعان و ارائه منابع آموزشی.

۱۲. توسعه برنامه‌های اجتماعی-عاطفی (PSS)

  • طراحی و ارزیابی برنامه‌های پیشگیری و آموزش اجتماعی-عاطفی برای شاگردان، والدین و معلمان.
  • اجرای برنامه‌های تاب‌آوری، کاهش استرس و مداخلات هیجانی در محیط‌های آموزشی.

۱۳. مشاوره ویژه در محیط‌های کاری و سازمانی

۱۴. برنامه‌ریزی و مدیریت پروژه‌های روانی-اجتماعی

  • طراحی و مدیریت برنامه‌های حمایتی برای کودکان، نوجوانان و خانواده‌ها در سطح ملی و بین‌المللی.

هماهنگی پروژه‌های حمایتی با نهادهای بین‌المللی مانند UNICEF و UNESCO.

پلان تحصیلی دیپارتمنت مشاوره

تعداد مجموعی کریدیت های درسی این دیپارتمنت(143) کریدیت می باشد که به شرح زیر است.

مضامین اساسی

56

مضامین تخصصی

52

مضامین پوهنتون شمول

35

مجموعه کریدیت ها

143

 

 

مضامین اساسی دیپارتمنت مشاوره

طبق رهنمود وزارت محترم تحصیلات عالی هر دیپارتمنتی ملزم است تا یکسری کورس های اساسی را داشته باشد تا محصلان خویش را بتوانند برای دریافت کورس های تخصصی آماده کنند. بنائاً دیپارتمنت مشاوره هم یکسری مضامین را که مشترکاً با دیپارتمنت روان‌شناسی عمومی می خواند به عنوان کورسهای اساسی در نظر گرفته است که در جدول ذیل مشخصات آن به تفکیک کریدیت و ساعت آورده شده است.

جدول مضامین اساسی دیپارتمنت مشاوره

شماره

مضامین

تعداد کریدیت

ساعات

پیش نیاز

نظری

عملی

نظری

عملی

مجموعه

1

روان‌شناسی عمومی

4

 

64

 

64

-

2

تاریخچه و مکاتب روان‌شناسی

2

 

32

 

32

روان‌شناسی عمومی

3

روان‌شناسی رشد(دوره کودکی)

4

 

64

 

64

روان‌شناسی عمومی

4

روان‌شناسی رشد(2) (نوجوانی و بزرگسالی)

4

 

64

 

64

رشد(1)

5

روان‌شناسی تربیتی(1)

4

 

64

 

64

رشد

6

روان‌شناسی تربیتی(2)

2

 

32

 

32

روان‌شناسی تربیتی(1)

7

نظریه های یادگیری

4

 

64

 

64

روان‌شناسی تربیتی(1)

8

مددکاری اجتماعی

4

 

64

 

64

روان‌شناسی عمومی- مبانی جامعه شناسی

9

نظریه های رواندرمانی

4

 

64

 

64

روان‌شناسی عمومی

10

فزیولوژی انسان(اعصاب و غدد)

4

 

64

 

64

روان‌شناسی عمومی

11

روان‌شناسی کودکان استثنایی

2

 

32

 

32

روان‌شناسی رشد

13

صحت روان

4

 

64

 

64

آسیب شناسی اجتماعی

14

آسیب شناسی روانی

4

 

64

 

64

صحت روان

15

آسیب شناسی اجتماعی

2

 

32

 

32

روان‌شناسی اجتماعی

16

مبانی راهنمایی و مشاوره

4

 

64

 

64

روان‌شناسی عمومی

17

مونوگراف(تحقیق علمی)

 

4

64

 

64

روش تحقیق و احصائیه

مجموع کریدیت ها

56

 

 

 

مضامين تخصصی دیپارتمنت مشاوره

طبق رهنمود وزارت محترم تحصیلات عالی هر دیپارتمنتی ملزم است تا با دایر کردن کورس های تخصصی تعلیم نیروی متخصص خویش را بر عهده گیرد بنائا دیپارتمنت مشاوره هم یکسری مضامین را به عنوان کورس های تخصصی خویش در نظر گرفته است تا بدان طریق نیروی متخصص خویش را تربیت کند. در جدول ذیل مشخصات مضامين تخصصی دیپارتمنت مشاوره به تفکیک کریدیت و ساعت آورده شده است.

جدول مضامین تخصصی دیپارتمنت مشاوره

شماره

مضامین

تعداد کریدیت

ساعات

پیش نیاز

نظری

عملی

نظری

عملی

مجموعه

1

راهنمایی و مشاوره تحصیلی

2

 

32

 

32

روش ها و فنون مشاوره

2

راهنمایی و مشاوره شغلی

2

 

32

 

32

راهنمایی و مشاوره تحصیلی

3

روانسنجی

4

 

64

 

64

روان‌شناسی عمومی

4

روان‌شناسی شخصیت

4

 

64

 

64

روش ها فنون مشاوره

5

روش ها و فنون مشاوره

2

2

32

32

64

مبانی راهنمایی و مشاوره

6

راهنمایی و مشاوره گروهی

3

1

64

 

64

روان‌شناسی عمومی

7

مشاوره خانواده

4

 

64

 

64

نظریه های مشاوره و رواندرمانی

8

روان‌شناسی اجتماعی

4

 

64

 

64

مبانی جامعه شناسی

9

مشاوره بزرگسالان

2

 

32

 

32

نظریه های مشاوره و رواندرمانی

10

روش تحقیق در مشاوره

3

1

64

 

64

احصائیه و روانسنجی

11

احصائیه توصیفی-استنباطی 1

2

 

32

 

32

روش تحقیق

12

احصائیه توصیفی-استنباطی 2

2

 

32

 

32

روش تحقیق

13

شیوه های تغییر رفتار

4

 

64

 

64

روش و فنون مشاوره

14

مشاوره در اعتیاد

3

1

48

16

64

روش و فنون مشاوره

15

مشاوره در زندان ها و مراکز اصلاحی

2

 

32

 

32

نظریه های مشاوره ورواندرمانی

16

اخلاقیات در مشاوره

2

 

32

 

32

روش ها و فنون مشاوره

17

نظری ها و اختلالات یادگیری

2

 

32

 

32

روان‌شناسی عمومی

18

مهارت عملی در مشاوره

1

3

16

 

16

روش ها و فنون مشاوره

مجموع کریدیت ها

50

 

 

 

مضامین پوهنتون شمول دیپارتمنت مشاوره

طبق رهنمود وزارت محترم تحصیلات عالی هر دیپارتمنتی ملزم است تا با دایر کردن کورسهای پوهنتون شمول، اهداف کلان تعلیمی و تربیتی خویش را در پوهنتون ها و مؤسسات تحصیلات عالی بر عهده گیرد. بناء دیپارتمنت مشاوره هم یکسری مضامین را به عنوان کورسهای پوهنتون شمول دارد تا بدان طريق اهداف کلان تعلیمی و تربیتی وزارت تحصیلات عالی را تطبیق نماید. در جدول ذیل مشخصات مضامین پوهنتون شمول دیپارتمنت مشاوره به تفکیک کریدیت و ساعت آورده شده است.

جدول مضامین پوهنتون شمول دیپارتمنت مشاوره

شماره

مضامین

تعداد کریدیت

ساعات

پیش نیاز

نظری

عملی

نظری

عملی

مجموعه

1

نظام اعتقادی اسلام

۲

 

۳۲

 

 

 

2

تجوید

۲

 

۳۲

 

 

 

3

نظام عبادی اسلام

۲

 

۳۲

 

 

 

4

سیرت نبوی(ص)

۲

 

۳۲

 

 

 

5

نظام اجتماعی اسلام

۲

 

۳۲

 

 

 

6

نظام اقتصادی اسلام

۲

 

۳۲

 

 

 

7

ادیان و مذاهب

1

 

16

 

 

 

8

تربیت فکری

۲

 

۳۲

 

 

 

۹

نظام سیاسی اسلام

۲

 

۳۲

 

 

 

۱۰

نظام اداری اسلام

۲

 

۳۲

 

 

 

۱۱

تمدن اسلامی

۲

 

۳۲

 

 

 

۱۲

نظام اخلاقی اسلام

۲

 

۳۲

 

 

 

۱۳

قرآن و علوم معاصر

۲

 

۳۲

 

 

 

۱۴

کمپیوتر

2

 

32

 

 

 

انگلیسی

4

 

64

 

 

 

تاریخ

2

 

32

 

 

 

مبانی تعلیم و تربیه

2

 

32

 

 

 

تربیت بدنی

1

 

16

 

 

 

مبانی جامعه شناسی

2

 

32

 

 

 

۲۰

محیط زیست

2

 

32

 

 

 

۲۱

میتود عمومی تدریس

2

 

32

 

 

 

۲۲

آیین نگارش

2

 

32

 

 

 

۲۳

مدیریت آموزشی

2

 

32

 

 

 

۲۴

تدریس آموزی

۴

 

۶۴

 

 

 

۲۵

ارزیابی

۲

 

۳۲

 

 

 

مجموع کریدت ها

۵۲