طرح پلان استراتیژیک مرکز انسجام تحقیقات علمی پوهنتون تعلیم و تربیه کابل

تهیه کننده گان :اعضای مرکز انسجام تحقیقات علمی پوهنتون

مقدمه

تحقیق و تدریس دوجزء جدا ناپذیر از هم در تحصیلات عالی به شما میرود. به همین علت، تحقیق همیشه در این نهاد، مورد توجه بوده ؛ ولی این توجه،  در برخی از مقاطع کمرنگتر و در برخی دیگر درخشان تر تجلی نموده است. همان قسمی که در ساحۀ زراعت و انجینری بخصوص آبیاری قبلا در افغانستان تحقیقات علمی انجام شده که بر پایۀ آن انکشاف ملی میسر گردیده؛ در بخش تحقیقات در مورد تعلیم و تربیه نیز کار های قابل توجهی صورت گرفته است. در پرتو این تحقیقات، سیستم تعلیم و تربیه و تحصیلات عالی ایجاد شده است که نمونه های آن در یک مقطع زمان، نصاب تعلیمی وزارت معارف،اکادمی تربیه معلم، نصاب تعلیمی پوهنتون کابل ، مراکز تحقیق در مرکز ساینس و نشر مجلات معتبر مانند مجله تربیت، تعلیم و تربیه و ادب میباشد.

در این اواخر، تحقیق علمی و حمایت از آن به صورت نسبتاً درخشان تر مورد توجۀ وزارت تحصیلات عالی و پوهنتونها قرار گرفته است. به همین اساس برپایۀ پلان استراتیژیک اول تحصیلات عالی ( 1389-1393) به منظور ارتقای سطح دانش، ایجاد و تقویت روحیۀ پژوهش، حمایت از فعالیتهای جمعی پژوهشی استادان ، راهنمایی و توانمندسازی استادان مخصوصاً استادان جوان در جهت کارایی و بالنده گی علمی - پژوهشی، مرکز انسجام تحقیقات علمی پوهنتون، زیر نظر معاونیت امور علمی این پوهنتون،  در سال 1392 تشکیل شد.

 مطابق پلان استراتیژیک دوم وزارت تحصیلات عالی(1395-1399) و پلان استراتیژیک پوهنتون تعلیم و تربیه، توجه به تحقیق و حمایت از تحقیقات علمی با کیفیت در سرلوحۀ کار وزارت تحصیلات عالی و پوهنتون قرار گرفت. به همین منظور مرکز انسجام تحقیقات علمی پوهنتون باید با جدیت هرچه تمامتر فعالیت نماید.

دیدگاه

افزایش قدرت تحقیق دروجود استادان و نهادینه ساختن فرهنگ تحقیق در پوهنتون، تحقیقی  که بتواند پاسخگوی نیازهای امروزی تعلیم و تربیه باشد و برای مشکلات امروزی تعلیم و تربیه در جامعه راه های حل مشخص دریافت نماید و در عین حال، محصلان را جستجو گر، متجسس و برابر با نیازهای جامعه آموزش دهد.

رسالت

پوهنتون تعلیم و تربیه، تلاش مینماید که صرفاً یک پوهنتون آموزشی نبوده؛ بلکه در پهلوی آموزش، به حیث یک پوهنتون متمرکز برتحقیق، تولید علم، تحصیلات تکمیلی( ماستری و دوکتورا) شناخته شود، به این اساس، مرکز انسجام تحقیقات علمی پوهنتون خود را مکلف میداند وظایف زیر را به سررساند :

1. تقویه و گسترش تحقیقات علمی در پوهنځیهای پوهنتون تعلیم و تربیه،

2. فراهم آوردن تسهیلات آموزشی در بخش تحقیقات علمی از طریق دایر نمودن ورکشاپها،

3. فراهم آوردن تسهیلات برای استفاده از نتایج تحقیقات علمی سایر استادان،

4. تحکیم روابط علمی بین اعضای کادر علمی پوهنتون.

هدف عمومی

دستیابی به تحقیقات با کیفیت  و معیاری ساختن تحقیق در پوهنتون تعلیم و تربیه، در هماهنگی با نهاد های این پوهنتون .

اهداف خصوصی

1. رشد و انکشاف مرکز انسجام تحقیقات علمی پوهنتون، به عنوان انسجام دهنده و هماهنگ کنندۀ تحقیقات علمی در پوهنتون تعلیم و تربیه؛

2. ایجاد کمیته های تحقیق در سطح پوهنځیها؛

3. همکاری با کمیتۀ های تحقیق علمی پوهنځیها در برگزاری کنفرانسهای علمی و تحقیقی، در سطح ملی و بین المللی؛

4. بر قراری و تحکیم ارتباطات و همکاریها میان کمیتۀ تحقیقات علمی پوهنځی با وزارتخانه ها و موسسات ذیربط، به منظور استفاده از نتایج تحقیقات علمی در ساحات مختلف؛

5. همکاری با کمیته های تحقیق پوهنځیها در کاندید نمودن آثار برجستۀ تحقیقی سال ، مطابق طرزالعمل گزینش بهترین اثر علمی – تحقیقی سال در تحصیلات عالی افغانستان به بورد تحقیقات علمی وزارت تحصیلات عالی، به منظور قدردانی و اعطای مکافات؛

6. درج آثار تحقیقی اعضای کادر علمی پوهنتون در دیتابیس و وبسایت پوهنتون و آرشیف نمودن مقالات علمی – تحقیقی استادان؛

7. جمع آوری گزارشها از کمیته های تحقیق پوهنځیها؛

8. ارایه گزارش به معاونیت علمی پوهنتون؛

 

 

10. ساختن یک فارمت قابل قبول و کارا برای مونوگرافها.

برای رسیدن به اهداف بالا، مرکز انسجام تحقیقات علمی پوهنتون، به وجود آمده است. این مرکز، سیاستهای اصلی تحقیقات علمی را در پرتو استراتیژی بورد ملی تحقیق وزارت تحصیلات عالی، طرح، تنظیم و راه اندازی میکند. تصامیم نهایی در پوهنتون، به دوش همین مرکز میباشد که براساس طرز العمل خاص فعالیت مینماید. این مرکز برای رسیدن به هدف خصوصی اول، مرکز اداری تحقیقات علمی را به وجود آورده است و برای رسیدن به هدف دوم، بخش علمی و فنی تحقیق راشکل داده است.

اول) بخش اداری و مالی تحقیق

 مدیریت تحقیق و رسیده گی به امور مالی و لوژستیک به شمول وسایل و امکاناتی که در جریان تحقیق به آن ضرورت احساس میشود ، به این بخش ،ارتباط دارد.

برای رسیدن به هدف نخست، فعالیتهای ذیل انجام میشود:

الف) ساختن پلان استراتیژیک برای مرکز انسجام تحقیقات علمی پوهنتون، در روشنایی پلان استراتیژیک دوم وزارت تحصیلات عالی و پوهنتون تعلیم و تربیه؛

ب ) ساختن کمیته های تحقیق در سطح پوهنځیهای نه گانۀ پوهنتون ، به منظور رشد بیشتر استادان در جهت دستیابی به تحقیقات با کیفیت؛  ( طرز العمل فعالیت آنها جداگانه از طرف پوهنځی ترتیب میشود)

ج ) تنظیم نشستها با کمیتۀ ملی تحقیق وزارت ، در جهت ارتقای کیفیت کار مرکز انسجام تحقیقات علمی پوهنتون؛

د  ) دایر نمودن جلسات منظم مرکز؛

هـ)  ساختن طرزالعمل فعالیت مرکز، در راستای اجرایی و تحقیقی{ نحوۀ انجام تحقیقات علمی، تمویل تحقیقات علمی، تنظیم گزارشهای فعالیتها، تنظیم تسهیلات برای امور تحقیقاتی و مرکز}

دوم ) بخش علمی وفنی تحقیق

جریان تحقیق از نظرعلمی و تخنیکی به بخش علمی و فنی تحقیق مربوط است . این بخش جهت راه اندازی تحقیقات با کیفیت، فعالیت مینماید و در حقیقت هدف خصوصی دوم مرکز انسجام تحقیقات علمی پوهنتون را در عمل پیاده مینماید.

بخش علمی و فنی مرکز تحقیقات ، بر اصلهای زیر استوار است:

1. پرکردن خلا های علمی که در نتیجۀ کمبود تحقیقات علمی به میان آمده است؛

2. بلند بردن سطح آگاهی استادان جوان، از میتودولوژی تحقیق و دستاوردهای جدید در عرصۀ دانش و تکنالوژی و تعلیم و تربیه؛

3. آماده ساختن پوهنتون تعلیم و تربیه با معیار هایی که بتواند در گام نخست با پوهنتونهای منطقه و در نهایت با پوهنتونهای جهانی همگامی نماید.

مرکز انسجام تحقیقات علمی طی برنامه های مختلف، پروژه های کوتاه و دراز مدت را برای استادان تنظیم مینماید؛

مرکز انسجام تحقیقات علمی پوهنتون نتایج تحقیقاتی را که از طریق این اداره تنظیم گردیده است، به وسیلۀ تدویر مجالس و نشرآن، در نشریه های کوچک و سایت پوهنتون تعلیم و تربیه به اطلاع استادان میرساند.

بخش تحقیق مرکز، برای جمع آوری اطلاعات خود، از روشهای کمی، کیفی و کمی – کیفی استفاده به عمل می آورد و بیشترینه تحقیق نوع کار بردی و ساحوی و لابراتواری  میباشد.

پروژه های تحقیقاتی در این مرکز، از دقت لازم برخوردار است. مکانیزمی که دقت بررسیها و ارزیابی ها را در مراحل مختلف تضمین مینماید؛ همانا بررسی دقیق پروپوزلهای تحقیق در مرکز انسجام تحقیقات علمی پوهنتون و کمیتۀ ملی تحقیق وزارت  قبل از اجرای تحقیق ، در جریان تحقیق و بعد از اجرای تحقیق میباشد. این بررسیها کمک مینماید تا در گام نخست پروپوزلها با دقت تمام تهیه گردد، در گام ثانی، محقق اهداف تحقیق خویش را با دقت تعقیب نموده، نتایجی را که بتواند گره مشکلی را که درپروپوزل، مطرح نموده، بگشاید.

پروژه های تحقیقی که از سوی وزرات تحصیلات عالی و سایر مراجع{ بانک جهانی، USWDP و...} به پوهنتون تعلیم و تربیه داده میشود، تحت نظر این مرکز، طی مراحل شده، در موقع ختم آن، ضمن نشستهایی به معرفی گرفته میشود.

طرح برنامه های تحقیق در مرکز انسجام تحقیقات علمی ، مطابق نیازمندیها ، شرایط و تواناییها، اولویت بندی میشود. رهنمود کنونی از سال (1395- 1399) در بخشهای ذیل تنظیم گردیده است:

• • اجرای پروژه های تحقیقاتی که از سوی موسساتی چون بانک جهانی، یونسکو، USWDP و... اعلان میگردد.
  • راه اندازی ورکشاپها و سیمینارهای میتودولوژی تحقیق؛
  • انکشاف مضامین مونوگراف و تحقیق؛ دورۀ لیسانس و ماستری؛
  • معرفی آخرین دستاورد های علمی ملی و بین المللی در رشته های مختلف دیپارتمنتهای سی و یک گانۀ پوهنتون؛

چالشها

• • مشکلات مالی
  • کمبود منابع
  • عدم توانایی جهت از استفاده از منابع مخصوصا منابعی که به زبان خارجی است
  • تعهد کمتربرخی استادان